Эк, йастраҷах, хал медиа-романның
Пар тоозылҷаа – полтазы пар толғаанның
Хати айландырып, хайҷаа піс индірербіс:
Поэт пазох хулахха сығдырааснаң
Хайҷы хылиин туғлатырча сур ааснаң:
— Тӧртебезер кил пар-ал, айтызарға!
Чыллар чылды, сӧс кибірін тударға
Синнең пасха пірдеезі сыданмаадағ!
Анаң, итсе, хабарах пар, кӱлееттіг –
Хан Тигір синҷе парызы ӧзектіг!
… Хайҷы читті, Тӧртебеде чазанды,
Поэтнең хыртыс теелізін пузадып,
Айтыс ізиин чӱреене палыңнадып,
Чатхан хылларын теертіпче ойнадып!
Поэт мында кӧрче хал Хайҷызар,
Кинетін не хахаңнапча ундар:
— Пыром таста, айоол-хайчы, хай ээзі!
Хаҷаннаң син… иңнерің ызыхтаазың?
— Ниме полды? – хайҷызы ӱрукпинең
Поэт кӧстерін кӧріпче албинаң.
— Оң саринда кӧрчем Ах чарых кӧӧн,
Сол саринда олох осхас пар ӧӧ,
Че чалығы, халбастана ӧкерли,
Хан Тигірзер узунос суснаң хабылып,
Ил Тиңісті харбалапча кӱр хазырып!..
Хайҷы мында хайхаңни чатхан хаапча,
Хыллар уғзал-изелгенін чазапча:
— А, син, — тіпче, – кӧрбеезің ме оларны?
Пастағызын айтызында хонарда
Пуох тағда, пуох хазанах тӧзінде,
Пуох от чалыннығ кӧг кӧӧзінде олар
Мағаа полғаннар толымнығ хуттар…
— Пыром таста, илбек тӧстерің алнында!
Ам на кӧрчем хайдағ ӧңнерні халлыннап,
Сағаа айтчалар алыптар чолларын,
Синде тутчалар халыхтар устарын!
Хайҷы мында сала кӱлімзірееннең
Чатхан хылларын хооладып, тӧстерін,
Отха чазап, тохырындып кӱстерін,
Хайлап-кӱрлеп тамах час тамырларын
Хайға тартча, тӧстерінең ӱнненче…
— Пу ээлернің аттарын, арса, танып,
Чоллап пирерзің чонымаға пар алып? –
Хайҷы кӧстепчедір харағас узынаң
Кибелҷі чанын ам ӧртедіп, кӱзінең…
Поэт, тізең, улап тур кӧріс сағылын,
Ил сағынып, ирткен чолларын хабынып,
Удур таптанча наазынаң посха:
— Піліс, кӧрчем, Хан Тигірзер сус чазылып,
Улағ парчадыр тоозылбастағ ағынға!
Пірсі иңнінде ээленче… Чайаачы —
Чатхан хылларын кӧріпче, ус оол!..
Айоол! Хайҷы! Чарир бы сурынарға —
Тӧс-ээлернең артығынаң хабарға!
Сал пир, арса, хатап пар хал нымааңны!..
Хайҷы… чатханын салып узунға,
Тӧртебе хазынға чиде салған «чонға» —
Хуттарға пазымнығ, аймахтығ улусха,
Хан Тигірҷе чӧрглепчеткен парға,
Хай хойии чанынаң — хорлап пастады:
Сіліг пар сӧзінең хуластап артыхха,
Кӧглеп-сарнап пастабысты ахха –
Кӱн чарии осхас чарыпча Чайааннар,
Сын саринаң кӱрелче артых ағыннар —
Парчаны пар хайҷыны истіпчедір,
Парчанынаң чайаанны піліпчедір! –
Пар наа нымах! Ол наазынаң парча,
Хан Тигір дее артығынаң хайча:
«Чуртас ізии чамдығы соода парып,
Чӱрек хылииның ағынын піле тура,
Тадар табан кибеліс ипти салып,
Сӧстең сӧске артығынаң хысти саба,
Пурунғылар хыйғаларын аданып па,
Амдығының алаамдырын хати ала,
Пастабысты, илбектіглерге кӧгізіп,
Пос посха ӱтертістіг роман…»
(мыннаң медиа-роман полтазы тозылча)
PS. Кинденің соон кӧрлеен ил улусха,
Артығымнаң хахтандым, чапсыхха!
Тадар тілнің кибеллезін кӧргледің,
Хыйға сӧсті, арса, мында кіледің…
Алғыс итчем полталарны асханға,
Тӧстег иткем Хан Тигірні хапханға:
Піліс чозаан Сибдей кӱскен ил чииттең,
Чайағ сылтаа — сӧс сабығы «пииттер»! —
Пурунғызы хыйғаларын китеем!
Мыннаң артых паза мин кіленмеем…